یکی از تاثیرگذارترین روش‌ها برای جلوگیری از آسیب رسیدن به بتن و میلگرد استفاده از اسپیسر در ساختمان‌سازی به شمار می‌رود.
اسپیسرها با نام لاتین concrete spacer، در واقع همان فاصله‌گذاری بین پوشش میلگرد و بتن می‌باشد که در سایزهای 15 تا 150 میلی‌متر تولید و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
محل مناسب استفاده از اسپیسر بیشتر مناطق مستعد رطوبت بالا بوده تا سلامت و طول عمر میلگرد را افزایش دهد.
این قطعه سبب فاصله دادن بین دو میلگرد و یا میلگرد و بتن استفاده گردیده و همچنین می‌توان از آن به منظور تامین پوشش بتن نیز بهره‌برداری نمود.
تقسیم‌بندی اسپیسرها از نظر جنس
به طور کلی این محصول از لحاظ جنس به سه نوع بتنی، فلزی و پلاستیکی تقسیم‌بندی شده که در زیر به طور مختصر به توضیح هر یکی می‌پردازیم :
- اسپیسر بتنی : این نوع از اسپیسرها دارای وزن، مقاومت و هزینه بسیار زیاد بوده و تنها مزیت آن جنس بتنی محصول می‌باشد که هم جنس با خود بتن است.
- اسپیسر فلزی : روش ساخت این نوع با شکل‌پذیری به میلگرد می‌باشد. این فاصله‌گذار نیز همانند نوع بتنی از وزن بالایی برخوردار بوده و دارای قیمت بالاتری نسبت به اسپیر بتنی و پلاستکی است.
- اسپیسر پلاستیکی : یکی از کم هزینه‌ترین و سبک‌ترین نوع اسپیسر، فاصله انداز پلاستیکی نام دارد که به دلیل وزن و استحکام بسیار کم، در بین مردم از محبوبیت زیادی برخوردار نیست.
تقسیم‌بندی اسپیسرها از لحاظ نوع کارکرد آنها
اسپیسرها در دیوارها و کف نیز استفاده می‌شوند که به شرح زیر است :
- اسپیسر دیواری : این نوع از فاصله‌گذارها به دو مدل کیج‌فیکس و ویل‌فیکس در دیوارها قابل اجرا می‌باشند. نوع کیج فیکس در سازه‌های اجرا شده، انواع پل‌ها و... قابل استفاده بوده و نوع ویل‌فیکس نیز اغلب با ظاهری همانند چرخ، در دیوار و ستون بهره‌برداری می‌شود.
- اسپیسر کفی : از دیگر موارد استفاده از اسپیر در کف بوده که شامل 6 مدل هاردفیکس، ماکس‌فیکس، مینی‌فیکس، یوفیکس، دابل‌فیکس و سایدفیکس می‌باشد که شرحی درباره هر یک ارائه می‌گردد :
- اسپیسر کف هاردفیکس : از این نوع محصول در پی‌ها، تیرها، کف‌های پرتراکم و همچنین شناژها بهره گرفته می‌شود. این محصول که نحوه قرارگیری آن به صورت عمودی و در زیر میلگردهای اصلی است، تا وزنی معادل 350 کیلوگرم را نیز تحمل می‌نماید.
- اسپیسر کف ماکس‌فیکس : این محصول هم که همانند نوع هاردفیکس به صورت عمودی قابلیت اجرا دارد، توانایی به مقاومت در برابر بار تا اندازه 180 کیلوگرم را داراست. مکان بهره گرفتن از اسپسر ماکس‌فیکس، اجرای پوشش بتنی در سازه‌هایی با وزن متوسط است.
- اسپیسر کف مینی‌فیکس : نگهدارنده‌ی مینی‌فیکس در سقف‌های سبک نظیر کامپوزیت و... اجرا گردیده و تا 35 کیلوگرم وزن را تحمل می‌نماید. این محصول باصرفه همانند دو مدل نامبرده شده به صورت عمودی در زیر میلگرد اصلی قرار دارد.
- اسپیسر کف یوفیکس : این نوع یکی از بهترین انوع فاصله اندازها به شمار می‌رود. لازم به ذکر است که این اسپیسر بدون شاخک قفل‌کننده میلگرد بوده؛ اما با بهره‌بردن از نشیمنگاه کرسی، هر نوع میلگرد با هر سایزی را بر روی خود به راحتی نگه می‌دارد.
- اسپیسر دابل‌فیکس : این نوع از روی قرار گرفتن پایه و هد اسپیسر به وجود آمده که اصطلاحا به آن مادگی و نری گفته می‌شود. بدین ترتیب که چهار پایه با ارتفاع 5/2 تا 4 بر روی هدی به ارتفاع 8 الی 18 سانتی‌متر فیکس می‌گردد.
- اسپیسر سایدفیکس : این نوع که قابلیت تحمل بار تا 200 کیلوگرم را داراست، بیشتر به عنوان فاصله انداز تقویتی و بصورت عمودی بهره گرفته می‌شود. روش استفاده از آن نیز به عنوان پوشش بتنی در سازه بلا وزن متوسط و نیمه‌سنگین است.
مزایای استفاده از اسپیسر
استفاده از اسپیسر یا نگهدارنده در بتن و میلگرد مزایای بسیاری داشته که در زیر هر کدام را بیان می‌نماییم :
- افزایش طول عمر میلگرد
- آسانی جابه‌جایی و اجرا در مدت زمان کم و با استفاده از حداقل نیروی کار
- اقتصادی بودن و استفاده از کمترین هزینه برای خریداری و اجرا
- اجرای دقیق میلگرد با استفاده از اسپیسر و طبق فایل‌های محاسباتی مربوطه
- استحکام و مقاومت در برابر عوامل مختلف جوی و همچنین در مقابل ترکیبات اسیدی و قلیایی
- کیپ‌شدن با سیمان به دلیل بافتی با شکاف خالی
- ایجاد نمودن یک پوشش یکسان برای میلگرد